توضیحات
ترکیب شیمیایی سدیم هگزا متا فسفات، یک نمک معدنی است که به طور معمول به عنوان امولسیون‌کننده در فرآیند تهیه پنیر و بسیاری از فرآورده‌های غذایی کاربرد دارد. این ماده با نام تجاری کالگون شناخته می‌شود و به شکل پلیمرهایی از واحدهای فسفات ساخته شده است. سدیم هگزامتافسفات در دو نوع خوراکی و صنعتی تولید می‌شود و نقش مهمی در صنایع غذایی، شیمیایی و تصفیه آب ایفا می‌کند.
خرید سدیم هگزا متا فسفات:
سدیم هگزا متا فسفات هنان و ساندیا یکی از مواد شیمیایی تصفیه آب کاربردی می باشد که توسط شرکت امیدان بسپار آسیا به تولیدکنندگان و خریداران کشور عرضه می شود . شرکت امیدان بسپار آسیا یکی از مراکز معتبر و درجه یک پخش و توزیع انواع مواد شیمیایی می باشد. برای خرید این ماده شیمیایی درجه یک می توانید با کارشناسان ما در ارتباط باشید و از آخرین قیمت ها ، شرایط نگهداری و شیوه استفاده از آن آشنا شوید .
سدیم هگزا متا فسفات چیست؟
سدیم هگزا متا فسفات (Sodium Hexametaphosphate) با فرمول شیمیایی Na₆P₆O₁₈، یک ترکیب معدنی جامد و سفید رنگ است که به شکل کریستالی ظاهر می‌شود. این ماده از پلی‌فسفات‌های سدیم تشکیل شده و گاهی به نام متافسفریک اسید نیز شناخته می‌شود. نام آیوپاک آن سدیم سیکلوهگزافسفات است. سدیم هگزامتافسفات مانند بسیاری از نمک‌ها در آب به خوبی حل می‌شود، اما در حلال‌های آلی غیرقابل حل است.
خواص فیزیکی و شیمیایی
در جدول زیر می‌توانید تعدادی از خصوصیات سدیم هگزا متا فسفات را مشاهده کنید. این ویژگی‌ها شامل ساختار مولکولی، مشخصات ظاهری، و پارامترهای حرارتی این ترکیب می‌باشد.
| مشخصه | مقدار |
|---|---|
| ساختار | فرمول ساختاری پلی‌فسفات حلقوی |
| فرمول شیمیایی | Na₆P₆O₁₈ |
| شماره CAS | 68915-31-1 |
| جرم مولکولی | 611.77 g/mol |
| شکل ظاهری | پودر کریستالی سفید و بدون بو |
| نقطه ذوب | 628 درجه سانتی‌گراد |
| نقطه جوش | 1500 درجه سانتی‌گراد |
| چگالی | 2.484 g/L |
تولید سدیم هگزا متا فسفات
برای تولید کالگون، ابتدا مونو سدیم ارتوفسفات تحت حرارت قرار می‌گیرد تا واکنش شیمیایی انجام شود و سدیم اسید پیروفسفات به‌دست آید. واکنش این مرحله به صورت زیر است:
2NaH₂PO₄ → Na₂H₂P₂O₇ + H₂O
سپس در گام بعدی، سدیم اسید پیروفسفات مجدداً حرارت داده می‌شود تا پلیمری از متافسفات سدیم تشکیل شود. پس از انجام واکنش، محصول به سرعت سرد می‌شود تا ساختار آن تثبیت گردد. معادله این واکنش عبارت است از:
3Na₂H₂P₂O₇ → (NaPO₃)₆ + 3H₂O
کاربرد سدیم هگزا متا فسفات
سدیم هگزا متا فسفات (SHMP) به دلیل ویژگی‌هایی مانند خاصیت امولسیون‌کنندگی، دیسپرس‌کنندگی، و قدرت بالای تشکیل کمپلکس با یون‌های فلزی، در بسیاری از صنایع نقش کلیدی دارد. در ادامه، برخی از مهم‌ترین کاربردهای آن را مرور می‌کنیم:
| صنعت | کاربرد |
|---|---|
| صنایع غذایی | امولسیون‌کننده، تثبیت‌کننده بافت پنیر، جلوگیری از ته‌نشینی مواد در نوشیدنی‌ها، بهبود کیفیت فرآورده‌های گوشتی |
| پتروشیمی و نفت | عامل ضدخوردگی، پراکنده‌ساز در حفاری چاه‌ها، تصفیه سیالات صنعتی |
| رنگرزی | کنترل سختی آب، افزایش یکنواختی و پایداری رنگ |
| نساجی | کاهش سختی آب، افزایش اثربخشی شوینده‌ها و مواد شیمیایی |
| تصفیه آب | حذف یون‌های فلزی مانند کلسیم و منیزیم، شفاف‌سازی آب |
| کاغذسازی | بهبود ویژگی‌های سطحی کاغذ، کمک در فرآیند سفیدکنندگی |
| متالوژی | پاک‌سازی فلزات، جلوگیری از زنگ‌زدگی، کنترل یون‌های فلزی |
صنایع غذایی
سدیم هگزا متا فسفات خوراکی (SHMP) یکی از افزودنی‌های مؤثر در صنعت غذا است که نقش مهمی در بهبود کیفیت محصولات غذایی ایفا می‌کند. این ترکیب شیمیایی به‌دلیل خاصیت امولسیون‌کنندگی و پخش‌کنندگی، به یکنواخت شدن بافت مواد غذایی کمک کرده و از ته‌نشینی اجزای آن‌ها جلوگیری می‌نماید.
SHMP در محصولات متنوعی مانند شیر، شربت‌های صنعتی، پودر پنیر، سفیده تخم‌مرغ بسته‌بندی‌شده، گوشت گاو فرآوری‌شده، فیله ماهی، ژله‌های میوه‌ای، دسرهای منجمد، سس‌های سالاد، شاه‌ماهی، غلات صبحانه، بستنی و انواع نوشیدنی‌های بطری‌شده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از دیگر مزایای این ماده می‌توان به خاصیت نگهدارندگی آن اشاره کرد که در کنار نگهدارنده‌هایی مانند سوربات پتاسیم یا سدیم بنزوات می‌تواند به شکل هم‌افزا عمل کرده و باعث کاهش نیاز به این مواد شیمیایی شود. طبق استانداردهای ایمنی، میزان مجاز مصرف SHMP در مواد غذایی تا ۵/۵ گرم در هر کیلوگرم است. رعایت این مقدار نه تنها ایمنی مصرف را تضمین می‌کند، بلکه کیفیت نهایی محصول را نیز افزایش میدهد.
صنعت نفت
کاربردهای SHMP در صنعت نفت و پتروشیمی بسیار گسترده و تخصصی هستند. یکی از مهم‌ترین موارد استفاده، به عنوان تنظیم‌کننده گرانروی گل حفاری است که باعث بهبود خواص جریان‌دهی سیال حفاری و جلوگیری از انسداد در عملیات حفاری می‌شود. همچنین این ترکیب با خاصیت ضدخوردگی خود، فلزات و تجهیزات صنعتی را از زنگ‌زدگی در محیط‌های شدیداً خورنده محافظت می‌کند. این ویژگی، دوام و بهره‌وری تجهیزات را در شرایط سخت عملیاتی به طرز قابل توجهی افزایش میدهد.
SHMP همچنین به عنوان پراکنده‌ساز عمل می‌کند و از تجمع ذرات و رسوبات در سیستم‌های انتقال جلوگیری کرده و موجب پایداری بهتر ترکیبات شیمیایی در فرایند پالایش و استخراج می‌گردد.
صنعت تصفیه آب
گذشته یکی از پرکاربردترین مواد در صنعت تصفیه آب به‌شمار می‌رفت. این ماده به‌دلیل توانایی بالا در کلاته‌کردن یون‌های فلزی مانند کلسیم، منیزیم، آهن و کبالت، نقش مهمی در کاهش سختی آب و جلوگیری از تشکیل رسوبات معدنی داشت.
از طرفی، کاتیون‌های دو و سه‌ظرفیتی موجود در ساختار کالگون، با ذرات معلق و رس‌های دارای بار منفی واکنش داده و فرآیند انعقاد و ته‌نشینی را تسهیل می‌کردند. این ویژگی باعث می‌شد که کالگون به‌عنوان یک آنتی‌اسکالانت مؤثر در سیستم‌های اسمز معکوس و بویلرها مورد استفاده قرار گیرد. با این حال، با پیشرفت فناوری و ظهور آنتی‌اسکالانت‌های جدیدتر با عملکرد بهینه‌تر و پایداری بیشتر، کاربرد کالگون در صنعت تصفیه آب کاهش یافته و جای خود را به ترکیبات مدرن‌تری داده است.
مقایسه کالگون (SHMP) با آنتی‌اسکالانت‌های نوین در صنعت تصفیه آب
| ویژگی‌ها | کالگون (SHMP) | فلوکن (Flocon) | آویستا (Avista) | جنسیس (Genesys) |
|---|---|---|---|---|
| نوع ترکیب | فسفات معدنی | پلی‌کربوکسیلیک اسید | ترپلیمر فسفونات | نانوپلیمر هیبریدی |
| عملکرد اصلی | کلاته‌کردن یون‌های فلزی، انعقاد ذرات | جلوگیری از رسوب CaCO₃ و CaSO₄ | مهار هسته‌زایی کریستال‌ها | جذب سطحی انتخابی، کاهش تنش سطحی ممبران |
| محدوده pH | 6–8 (پایدار نیست) | 5–9 | 4–10 | 3–11 |
| دمای کارکرد | محدود | 5–45°C | 5–50°C | 5–60°C |
| بازدارندگی رسوبات | متوسط | 98% برای CaCO₃، 95% برای CaSO₄ | 95% برای CaCO₃، 92% برای CaSO₄ | 97% برای CaSO₄، 93% برای SiO₂ |
| مقدار مصرف | بالا | 3–5 ppm | 5–8 ppm | 2–3 ppm |
| پایداری در محلول | پایین (هیدرولیز می‌شود) | بالا | بالا | بسیار بالا |
| سازگاری زیست‌محیطی | متوسط | دارای گواهی NSF | دارای گواهی FDA و Halal | دارای گواهی ECO PASSPORT |
| روند مصرف در صنعت | رو به کاهش | رو به افزایش | پایدار | رو به رشد |
صنایع مواد شوینده
سدیم هگزامتافسفات (SHMP) به‌دلیل توانایی بالا در کی‌لیت‌کردن یون‌های فلزی مانند کلسیم، منیزیم، آهن و کبالت، در کاهش سختی آب نقش بسزایی ایفا می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود SHMP بتواند یون‌های مزاحم موجود در آب را به‌صورت محلول پایدار درآورده و از تشکیل رسوبات معدنی جلوگیری کند. افزون بر آن، این ترکیب با قدرت نفوذ بالا در روغن‌ها و خاک‌های روغنی، باعث شکستن ساختار آن‌ها شده، به‌پاک شدن کامل سطوح کمک می‌کند و مانع از رسوب دوباره آلودگی‌ها می‌شود. این خاصیت چندمنظوره باعث شده تا SHMP در تولید انواع مواد شوینده و پاک‌کننده، از جمله شوینده‌های خانگی، صنعتی، ماشین لباسشویی، ظرف‌شویی و جرم‌گیرها، به‌عنوان یک ترکیب مؤثر و پراهمیت مورد استفاده قرار گیرد.
نساجی و رنگرزی
سدیم هگزا متا فسفات (SHMP) به‌عنوان یک ترکیب مؤثر در صنایع چاپ، شستشو و رنگرزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده به‌دلیل توانایی بالا در کی‌لیت کردن یون‌های فلزی مانند آهن، کلسیم، منیزیم و سایر یون‌های مزاحم، نقش حیاتی در جلوگیری از ترکیب این یون‌ها با مواد رنگی ایفا می‌کند. در فرآیندهای رنگرزی و چاپ، وجود این یون‌ها ممکن است باعث کاهش کیفیت رنگ، تداخل در درخشش آن و بروز مشکلاتی مانند ایجاد لکه‌های رنگی و عیوب چاپی شود. افزودن SHMP به فرمولاسیون‌های صنعتی، نه‌تنها باعث تثبیت رنگ و حفظ شفافیت آن می‌شود، بلکه از ناهماهنگی رنگ و ایجاد لکه جلوگیری کرده و موجب افزایش کیفیت نهایی محصولات نساجی و چاپی می‌گردد. همین ویژگی‌ها SHMP را به یک ماده کلیدی در صنایع مرتبط با رنگ و شستشو تبدیل کرده‌اند.
خمیردندان
سدیم هگزا متا فسفات (SHMP) نقش موثری در بهبود ظاهر دندان‌ها دارد؛ به‌ویژه با کاهش لکه‌های سطحی روی مینای دندان، جلوه‌ای زیباتر و سفیدتر ایجاد می‌کند. این ماده، به‌واسطه‌ی تمایل بالا به ترکیب با هیدروکسی‌آپاتیت کلسیم موجود در ساختار مینای دندان، می‌تواند به‌طور قابل توجهی بر فرآیند اتصال و نفوذ کروموژن‌ها—موادی که موجب شکل‌گیری لکه روی دندان می‌شوند—تأثیر بگذارد. نتیجه این تعامل، کاهش لکه‌زایی و بهبود درخشش طبیعی دندان‌هاست.
درکلیه
سدیم هگزامتافسفات (SHMP) با عملکردی بی‌نظیر به‌عنوان یک شلاتور قدرتمند کلسیم شناخته می‌شود. این ماده توانایی چشمگیری در حل کردن اگزالات کلسیم دارد؛ ترکیبی که اصلی‌ترین جزء تشکیل‌دهنده‌ی سنگ‌های کلیوی محسوب می‌شود. تحقیقات نشان داده‌اند که SHMP در این زمینه تا ۱۲ برابر مؤثرتر از سیترات عمل می‌کند، و همین ویژگی آن را به یک گزینه‌ی بالقوه در پیشگیری یا کاهش تشکیل سنگ کلیه تبدیل کرده است.
سیمان
این ماده شیمیایی به‌عنوان یک فوق‌روان‌کننده تخصصی در فرمولاسیون ریخته‌گری‌های کامپوزیتی حاوی سیمان آلومینات کلسیم (CAC) و درصد ۲ تا ۸ درصد دوده سیلیس کاربرد گسترده‌ای دارد. با توجه به زنجیره بلند مولکولی خود، قابلیت آن را دارد که رئولوژی ترکیب را بهبود بخشد؛ به‌طوری‌که ریخته‌گری‌های نسوز از سیالیت مطلوب برخوردار شده و فرآیند ریختن و شکل‌پذیری آن‌ها با سرعت و دقت بالا انجام گیرد. این ویژگی منجر به ارتقای کیفیت اجرا در پروژه‌های صنعتی و ساختمانی می‌شود.
بویلر
این ماده شیمیایی در کنترل سختی کلسیم نقش کلیدی دارد و به‌عنوان یک عامل پیشگیرانه از رسوب در سیستم‌های آبی با سختی بالا به‌کار می‌رود. با تزریق مداوم آن به جریان آب، از تشکیل رسوبات اضافی در خطوط لوله جلوگیری شده و عملکرد سیستم پایدار باقی می‌ماند. همچنین، در هنگام دمیدن دیگ بخار (Blowdown)، به فرایند حذف مؤثر رسوبات کمک کرده و باعث بهینه‌سازی نگهداری و طول عمر تجهیزات می‌شود.
سرامیک
یکی از کاربردهای برجسته سدیم هگزامتافسفات (SHMP)، نقش آن به‌عنوان دفلوکولانت در فرآیند تولید ذرات سرامیکی مبتنی بر خاک رس است. این ترکیب با کاهش چسبندگی بین ذرات، باعث توزیع یکنواخت‌تر آن‌ها در محلول شده و به شکل‌گیری بهتر بدنه‌های سرامیکی کمک می‌کند. علاوه بر این، SHMP به‌عنوان یک عامل پراکنده مؤثر در تجزیه خاک رس و سایر انواع خاک‌ها به‌کار می‌رود و باعث تفکیک ذرات ریز خاک از یکدیگر می‌شود. این خاصیت، در مطالعات مربوط به ارزیابی بافت خاک نقش مهمی ایفا می‌کند؛ چرا که تجزیه مناسب خاک، امکان تحلیل دقیق‌تر ترکیب آن را فراهم ساخته و به بهینه‌سازی کاربردهای کشاورزی و صنعتی مرتبط کمک می‌کند.
صنعت رنگ
سدیم هگزامتافسفات (SHMP) به‌عنوان یک عامل پخش‌کننده مؤثر شناخته می‌شود که می‌تواند توزیع بارهای یونی را در محلول‌ها تغییر دهد. این ویژگی، منجر به پایداری بهتر امولسیون‌ها شده و به ایجاد محلول‌هایی با سیالیت بیشتر کمک می‌کند. عملکرد خاص SHMP در این زمینه، آن را به یک افزودنی ارزشمند در صنعت رنگ‌سازی تبدیل کرده است؛ جایی که یکنواختی ترکیب و کاهش ته‌نشینی ذرات، نقش مهمی در کیفیت محصول نهایی دارد.
مزایا و معایب
سدیم هگزا متا فسفات (SHMP) یکی از ترکیبات شیمیایی پرکاربرد به‌شمار می‌رود که از جمله مزایای آن می‌توان به حلالیت بالا در آب اشاره کرد. این ویژگی امکان استفاده آسان و مؤثر در فرمولاسیون‌های مختلف را فراهم می‌سازد. همچنین، SHMP در طیف وسیعی از صنایع از جمله مواد غذایی، سرامیک، رنگ، تصفیه آب و داروسازی کاربرد دارد و نقش‌های متنوعی ایفا می‌کند. با این حال، معایبی نیز دارد که باید مدنظر قرار گیرد؛ از جمله اینکه ممکن است در تماس با پوست، خاصیتی محرک داشته باشد و در بلندمدت، آثار نامطلوبی بر سلامت فرد بگذارد. همچنین، ورود این ماده به طبیعت می‌تواند موجب آسیب به محیط‌زیست شود و در برخی شرایط نیازمند مدیریت دقیق جهت کاهش اثرات زیست‌محیطی است.
بازار خرید و فروش سدیم هگزا متا فسفات
ارزش بازار سدیم هگزامتافسفات (SHMP) در سال ۲۰۲۰ برابر با ۵۷۷.۳ میلیون دلار برآورد شده است و طبق پیش‌بینی‌ها، با نرخ رشد سالانه ۲.۴٪، این رقم تا سال ۲۰۲۷ به حدود ۶۷۹.۱ میلیون دلار خواهد رسید. تقاضای این ماده به‌واسطه کاربردهای گسترده‌ای که در صنایعی همچون مواد غذایی، تصفیه آب و مواد شوینده دارد، همواره در حال افزایش است. رشد این صنایع نقش مؤثری در بالا رفتن نیاز بازار به SHMP دارد.
شیوع بیماری کرونا باعث اختلالات جدی در زنجیره تأمین جهانی شد و تأثیر چشمگیری بر تولید و عرضه مواد شیمیایی از جمله SHMP گذاشت. بازار این ترکیب بر اساس چندین معیار تقسیم‌بندی می‌شود:
– گرید مصرفی شامل گریدهای غذایی و صنعتی
– فرم فیزیکی شامل گرانوله‌ای، کریستالی و پودری
– کاربردها از جمله پاک‌کننده‌ها، مواد شوینده، تولید تیتانیوم دی‌اکسید، تصفیه آب، افزودنی غذایی، نرم‌کننده آب و موارد دیگر
در میان این کاربردها، افزودنی‌های غذایی و تصفیه آب بیشترین سهم مصرف را در بازار دارا هستند. از نظر مصرف نهایی نیز SHMP در صنایع غذا و نوشیدنی، مواد شیمیایی، کاغذسازی و پتروشیمی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تقسیم‌بندی جغرافیایی بازار شامل مناطق آمریکای شمالی، اروپا، آسیا و اقیانوسیه، آمریکای لاتین، خاورمیانه و آفریقا است که در این میان، منطقه آسیا و اقیانوسیه بیشترین مصرف SHMP را به خود اختصاص داده است.
سدیم هگزا متا فسفات را از کجا بخریم؟
برای خرید سدیم هگزا متا فسفات با کیفیت عالی و قیمت مناسب با کارشناسان امیدان بسپار آسیا در ارتباط باشید. امیدان بسپار آسیا تامین کننده ی محصولات شیمیایی با کیفیت عالی و قیمت مناسب به صورت عمده و جزئی است.
MSDS و نکات ایمنی:
پیش از استفاده از سدیم هگزا متا فسفات، مطالعه و رعایت نکات ایمنی الزامی است. این ماده نباید در محیط زیست رها شود، زیرا می‌تواند موجب آسیب زیست‌محیطی گردد. هنگام کار با آن، استفاده از تجهیزات محافظتی مانند لباس مناسب، عینک ایمنی و دستکش توصیه می‌شود. در صورت استنشاق بخارات، فوراً محیط کار را ترک کرده و در هوای تازه قرار بگیرید. اگر به‌طور تصادفی بلعیده شود، دهان را با آب بشویید و مقدار زیادی آب بنوشید. در صورت تماس با چشم، سریعاً و به‌مدت ۱۵ دقیقه با آب فراوان شستشو داده شود. تماس مستقیم این ماده با پوست موجب تحریک شدید می‌شود؛ بنابراین ناحیه آسیب‌دیده باید به‌مدت ۱۵ دقیقه با آب فراوان شسته شود. رعایت دقیق این نکات، از بروز خطرات و عوارض ناشی از کار با ترکیبات شیمیایی جلوگیری می‌کند.
جمع بندی:
سدیم هگزا متا فسفات که با نام تجاری کالگون نیز شناخته می‌شود، یک ترکیب معدنی با ساختار پلیمری و فرمول شیمیایی Na₆P₆O₁₈ است. این ماده طی فرآیندی دو مرحله‌ای از فسفات‌های سدیم تولید می‌شود و به‌دلیل ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد خود، در طیف وسیعی از صنایع کاربرد دارد؛ از جمله صنایع غذایی، تصفیه آب، نساجی، رنگرزی، و پتروشیمی.
این ترکیب به‌عنوان یک ماده تحریک‌کننده طبقه‌بندی می‌شود، اما خاصیت سرطان‌زایی ندارد. سدیم هگزا متا فسفات در دو گرید خوراکی و صنعتی عرضه می‌شود و با توجه به نوع مصرف، انتخاب گرید مناسب اهمیت زیادی دارد.
اگر به‌دنبال تهیه این ماده با کیفیت بالا و قیمت رقابتی هستید، می‌توانید از طریق تماس با واحد فروش سفارش خود را ثبت نمایید. تیم پشتیبانی آماده پاسخ‌گویی و ارائه مشاوره تخصصی در زمینه انتخاب و خرید این محصول است.
سوالات متداول
آیا سدیم هگزا متا فسفات ماده ای مضر است؟
سدیم هگزا متا فسفات به‌طور کلی غیر‌سرطان‌زا و ایمن در نظر گرفته می‌شود، ولی در صورت تماس مستقیم با پوست یا چشم ممکن است تحریک‌کننده باشد. در مصرف خوراکی با دوز مجاز مشکلی ندارد؛ اما رعایت نکات ایمنی هنگام کار با آن ضروری‌ست.
کالگون در آب چه واکنشی نشان میدهد؟
کالگون (سدیم هگزا متا فسفات) در آب به‌خوبی حل می‌شود و با یون‌های فلزی مانند کلسیم، منیزیم، آهن و کبالت واکنش میدهد تا کمپلکس‌های محلول تشکیل دهد. این واکنش باعث کاهش سختی آب و جلوگیری از تشکیل رسوب می‌شود، به همین دلیل در تصفیه آب و مواد شوینده کاربرد دارد.
کاربرد سدیم هگزا متا فسفات در رنگ ها چیست؟
سدیم هگزا متا فسفات در صنعت رنگ به‌عنوان عامل پخش‌کننده (Dispersant) استفاده می‌شود. این ماده با تنظیم توزیع بارهای یونی در محلول، باعث تثبیت امولسیون رنگ و افزایش سیالیت و یکنواختی رنگ‌ها می‌شود؛ در نتیجه کیفیت نهایی رنگ و پوشش بهبود می‌یابد.
قیمت خرید سدیم هگزا متا فسفات چقدر است؟
قیمت خرید سدیم هگزا متا فسفات با توجه به گرید، بسته‌بندی و فروشنده متفاوت است. برای خرید کالگون، بهتر است با کارشناسان امیدان بسپار آسیا تماس بگیرید و استعلام دقیق بگیرید.
